نسیمی فیلمی‌نین اعتقادی یؤنونه قیسا بیر ملاحظه
نسیمی فیلمی‌نین تاریخی ـ اعتقادی یؤنونه قیسا بیر ملاحظه
کئچن ساوئت دؤرونده نسیمی آدینا بیر سینمایی فیلم چکیلیب کی باشدان ایاغا تاریخ تحریفی‌دیر. بو فیلمین تکنیکی جهت‌دن گوجلو اولماغینا رغما، حقیقتدن تام اوزاق بیر فیلم‌دیر. بو فیلم کمونیست‌لرین منافعی‌نین اوغروندا یازیلمیش و تصویره چکیلمیش‌دیر. بو فیلمین اساس تحریف‌لری حروفی‌لر حاقدا گئدیر. بو فیلمده حروفی‌لر بیر مادیگرا نحله تانیتدیریلیبلار. فیلمی دوزه‌دن‌لرین دغدغه‌لری تاریخ‌ده اولان نسیمی‌نی دیریلتمک دئیلده اونو اؤز منافع‌لر اوغروندا بیر مسخ اولموش شکیلده آذربایجان میلتینه و بوتون روسیه کمونیست‌لری سلطه‌لری آلتیندا گئتمیش مسلمان خالقلارا تقدیم ائتمک‌دیر.
حروفی تاریخی و عقیده‌لری تانیش اولانلار بیلیرلر کی حروفی‌لر اون ایکی ایماما اینانان بیر شیعی نحله ایدی‌لر. فضل الله نعیمی استرآبادی اؤزو اصالتا ایندیکی تورکمن چؤلونون گرگان شهری‌نین یاخینلیغیندا اولان «استرآباد»دان اولموش. سربه‌دارلار قیامیندان سونرا باش قالدیران بو حروفی‌لر اساس سؤزلری شیعه‌لیک محورینده ایدی و خوراساندا سرکوب ائدیلدیکدن سونرا ائلخانلی‌لار دؤرونده شیعه‌لیگه مایل اولان آذربایجانا اوز گتیردیلر. فضل الله نعیمی اؤزو بیر تورک اولمادان یازدیغی کیتابلاری دا فارس دیلی‌نین استرآباد لهجه‌سی ایله یازیب، او اینانیردی کی عرب دیلینده اولان 28 حرف فارس دیلینده 32 حرفه چاتماق‌لا کامیل‌لشیب و اؤزونو داها آرتیق گلیشمیش بیر علم‌لره واقف سانیردی. نعیمی‌نین ایمامی شیعه‌لیگه باغلی اولدوغو آیدین‌دیر؛ اون ایکی ایمام اعتقادی، مهدویت اعتقادی، حی علی خیرالعمل سؤزونو آذانین بیر جزو ببیلمک و ... حروفی‌لرین شیعی اولدوقلارینی ثبوته یئتیریر. الیمیزه یئتیشن حروفیه ال‌یازمالاری اونلارین آللاها و ایمام پیغمبره قائل اولدوقلارینی ثبوت ائدیر[1] کی نسیمی فیلمینده اونون عکسینی ثبوته یئتیرمگه چالیشیلیر. حتی کلمنت هوارتین تحقیقی ایله چاپ اولونان هدایتنامه، محرمنامه سید اسحق، نهایتنامه، اسکندرنامه و ... رساله‌لرینده ده حروفیه‌نین بیر نوع شیعه‌لیک آخینی اولدوغو آپ آچیق گؤرونور.[2] آنجاق حروفیه‌نین بیر عرفانی مشربلری و دونیا گؤروشلری وار ایمیش کی شیعی اعتقادلاریلا یاناشی اونا اینانیرمیشلار. فضل الله نعیمی شروان زیندانیندان یازدیغی مکتوبوندا بئله بیر بیت گتیریر:
من حسین وقت و نا اهلان یزید و شمر من
روزگارم جمله عاشورا و شروان کربلا[3]
نه ایسه، حروفی‌لرین عقیده‌لریله آرتیق تانیشماغا ایران دا دکتر یعقوب آژندین حروفیه در تاریخ آدیندا چاپ ائتدیگی کیتابدان دا فایدالانماق اولار.
ایندی بئله بیر ایسلامی فرقه‌نین آغزینا گتیریب تام ملحدانه سؤزلر قویماق و نعیمی و نسیمی و حروفی‌لردن مسلمانلار قاباغیندا قوندارما بیر سنگر دوزلتمک کمونیست‌لرین معجزاتیندان‌دیر. فیلمده حروفیه آدینا گئدن کؤکسوز کؤتوکسوز کمونیستی سؤزلر آنجاق آذربایجان خالقینا ملحدانه بیر تاریخی عقبه دوزلتمک ایله اورتایا قویولموشدور. بئله بیر ایش بابک فیلمینده ده داها آرتیق ایره‌نج شکیلینده کمونیست‌لر وریندن دئییلمیشدیر.
فیلمده یالنیز ایسلام دونیاسی هجومدا دئییل، تورک دونیاسی دا تحریف آتشینه توتولور و بؤیوک تورک شاهی امیر تیمور، بیر آذربایجان دوشمانی کیمی گؤستریلیر حال بو کی امیر تیمور دؤروندن باشلایاراق تورک دیلی یالنیز آذربایجاندا یوخ بوتون تورک یوردلاریندا گوجلو بیر شکیلده یازیلماغا کئچدی.
فیلمین بوتون دیالوق و درام‌لارینی بیر به بیر بورادا گتیریب نقده چکمگه و حروفی‌لرین گئرچک عقیده‌لرینده گئنیش سؤزلر آپارماغا واقت یوخ، بلکه ده بو قونودا چوخلو مقاله‌لر یازیلیب‌دیر، بو حاقدا بیلگینیز وارسا مندن اسیرگه‌مه‌یین.
31/02/1387 گونش ایلی
[1]. ایران کیتابخانالاریندا بیر چوخ حروفیه رساله‌لری‌نین ال‌یازمالاری ساخلانیلیر کی بیر سیراسی‌نین سالیق سوراغینی من یادداشت ائتمیشم. رحمتلی عبدالباقی گولپینارلی حروفیه کیتابشناسلیغی قونوسوندا بیر کیتاب یازیبدیر کی اونون فارسی ترجمه‌سی ده ایراندا «فهرست متون حروفیه» آدیلا چاپ اولوب دور.
[2]. بو کیتاب «مجموعه رسائل حروفیه» آدیندا 1909 میلادی ایلینده لیدن شهری‌نین بریل مطبعه‌سی طرفیندن چاپ اولموش و 1360 گونش ایلینده تهرانین «نشر مولی» طرفیندن تجدید چاپ اولموش.
[3]. رک: حروفیه در تاریخ، یعقوب آژند، ص25.